در این آیات به روشنی سخن از معاد جسمانی به میان آمده است. در سور? «یس» سخن از خلق مجدد استخوان های بدن انسان است و در سور? «قیامت» نیز بر این نکته تاکید می شود که انسان با بدن مادی خود در روز قیامت زنده خواهد شد:
«قل یحییها الذی انشأها اول مرة و هو بکل خلق علیم»
«بگو استخوان ها را آن کس که آنها را بار نخست آفرید زنده می کند و او به هر آفرینشی آگاه است» (یس/79)
«ایحسب الانسان ان لن نجمع عظامه بلی قادرین علی ان نسوی بنانه»
«آیا انسان تصور می کند که ما استخوان های او را جمع نخواهیم کرد؟ آری ما تواناییم انگشتان او را بسازیم» (قیامت/4-3)
دلالت برخی آیات به این روشنی نیست. مثلا در سوره «یس/51» بیان می شود که انسان ها در روز قیامت از قبرها برخواهند خاست. اگر معاد روحانی بود نیازی نبود قرآن کریم بفرماید که انسان ها از قبر بر می خیزند. قبر مکان جسم و بدن خاکی انسان است و نه روح مجرد.
«و نفخ فی الصور فاذاهم من الاجداث الی ربهم ینسلون»
«در صور دمیده می شود، پس ناگهان از قبرها به سوی پروردگار خود می شتابند» (یس/51)
با نگاهی به احادیث و روایات نیز می توان فهمید که معاد از انظر ائمه اطهار (ع) صرفا روحانی نیست:
«اخرجهم من ضرایح القبور و اوکار الطیور و اوجرة السباع، و مطارح المهالک سراعا الی امره مهطعین الی معاده»
«مردگان را از دل گورها و ... بیرون می آورد، در حالی که به سوی فرمان خدا می شتابند و به محل بازگشت خود مبادرت می نمایند» (نهج البلاغه، خطبه80)
منابع:
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، معاد از دیدگاه مدرس زنوزی، تهران، انتشارات حکمت.
محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی ، الاسفار الاربعة، قم، مصطفوی، ج9.
محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی، مفاتیح الغیب، نجف قلی حبیبی(مصحح)، زیر نظر سیدمحمد خامنه¬ای، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1386.
گروه اعتقادات تبیان